Ganganagar

From Jatland Wiki
(Redirected from Sriganganagar)
Jump to navigation Jump to search
Map of Sri Ganganagar District

Ganganagar (गंगानगर) , also called Sri Ganganagar, is a city in Rajasthan state of western India. It is the administrative headquarters of Sr Ganganagar District.

Origin

Its old name was Ramnagar which was converted by Ganga Singh of Bikaner.[1]

Location

It is located at latitude = 29.92 and longitude = 73.88. Altitude is 164 metre.[2],

Tahsils in Ganganagar District

Villages in Ganganagar tahsil

1 B, 1 B, 1 Bb, 1 C, 1 C, 1 D, 1 D, 1 E, 1 E, 1 F, 1 G, 1 H, 1 Hh, 1 J, 1 K, 1 L, 1 Ll, 1 Ml, 1 Y, 1 Z, 1 g, 1 f, 1 h, 1 Lnp, 10 F, 10 Hh, 10 Ll, 10 Lnp, 10 Ml, 10 Q, 10 Q-A, 10 Z, 10 g, 11 Af, 11 F, 11 Hh, 11 Ll, 11 Ml, 11 Q, 11 Y, 11 Z, 11 g, 11Lnp, 12 F, 12 Hh, 12 Ll, 12 Q, 12 Z, 12 g, 12Lnp, 13 F, 13 Lnp I, 13 Lnp Ii, 13 Q, 13 Z, 13 g, 14 Af, 14 F, 14 Lnp, 14 Q, 14 Z, 14 g, 15 F I, 15 F Ii, 15 G, 15 Lnp II A, 15 Lnp1, 15 Lnp-11B, 15 Ml, 15 Z, 16 F, 16 G, 16 Lnp, 16 Z, 16Ml, 17 F, 17 Gg, 17 Lnp, 17 Z, 17Ml, 18 F, 18 Gg, 18 Lnp 18 Ml, 18 Z, 19 Gg, 19 Lnp, 19 Ml, 19 Z, 1A, 1Q, 2 B, 2 B, 2 C, 2 C, 2 D, 2 D, 2 E, 2 F, 2 F, 2 G, 2 G I, 2 G Ii, 2 Hh I, 2 Hh Ii, 2 J, 2 K, 2 L, 2 Ll, 2 Q, 2 Y, 2 e (RURAL), 2 h II, 2 LNP, 20 Gg, 20 Lnp, 20 Ml-A, 20 Ml-B, 20 Z, 21 Gg, 21 Lnp, 21 Ml, 21 Z, 22 Gg, 22 Lnp, 22 Ml, 22 Z, 23 Gg, 23 Lnp, 23 Ml, 23 Z, 24 Gg, 24 Lnp, 24 Ml, 24 Z, 25 Gg, 25 Ml, 26 Gg, 26 Lnp, 27 Gg, 27 Lnp, 28 Gg, 28 Lnp I, 28 Lnp Ii, 29 Gg, 2A, 2H, 2Ml, 3 B, 3 B, 3 C, 3 C, 3 D, 3 D, 3 E I, 3 E Ii, 3 E(Rural), 3 F, 3 G, 3 G, 3 H, 3 Hh, 3 J, 3 K, 3 L, 3 Ll, 3 M, 3 Q, 3 Y, 3 f, 3 h, 3 LNP, 30 Gg, 31 Gg, 32 Gg, 34 Gg, 36 Gg I, 36 Gg Ii, 3A, 3Ml, 4 B, 4 C, 4 C, 4 D, 4 D, 4 E, 4 E, 4 F, 4 F, 4 G, 4 Hh, 4 J, 4 K, 4 Ll, 4 Lnp, 4 Y, 4 Z, 4 g, 4 h, 4A, 4Ml, 5 B, 5 B, 5 C, 5 C, 5 D, 5 F, 5 Hh, 5 K, 5 Ll, 5 Lnp, 5 Ml, 5 Y, 5 Z, 5 g, 500 Lnp, 501 Lnp, 5E (Rural), 5H, 6 B, 6 C, 6 D, 6 E(Rural), 6 F, 6 G I, 6 Hh, 6 Lnp, 6 Ml, 6 Q, 6 Y, 6 Z, 6 Z-A, 6 g II, 6 h, 6H, 7 A I, 7 A Ii, 7 F, 7 Hh, 7 Ll, 7 Lnp, 7 Ml, 7 Q, 7 Y, 7 Z, 7 g, 7B, 7C I, 7D, 7E (Rural), 8 B, 8 F, 8 Hh, 8 Ll, 8 Lnp, 8 Ml, 8 Q, 8 Y, 8 Z, 8 g II, 8 g I, 8D, 8H, 9 F, 9 Hh, 9 Ll, 9 Lnp, 9 Ml, 9 Q, 9 Y, 9 Z, 9 g 9H, Amda Raqba Gumjal, CHAK GANESHGARH WITH DUNGARSINGHPURA, Ganganagar (M Cl), Patti Kheeyan I, Patti Kheeyan, Ii, Sharkaj Nahar Baliwala, Sharkaj Nahar Khakho, Sharkaj Nahar Kotha, Sharkaj Nahar Orki, Sharkaj Nahar Pakki, Shyamsinghwala,

History

It is named after the Maharaja of Bikaner Maharaja Sri Ganga Singh who established it. It is said that the Maharaja wanted a city based on the design of Paris to be established and hence the map of the Old Sri Ganganagar city will give you a glimpse of the map of Paris.

इतिहास

ठाकुर देशराज[3] ने लिखा है...वर्तमान गंगानगर पहले रामनगर कहा जाता था। जिसकी स्थापना सन् 1910 में हुई। इससे बहुत पहले यह रामू जाट की ढ़ानी थी। सन् 1927 में गंगनहर के उदघाटन के बाद महाराजा गंगासिंह ने रामनगर को गंगानगर नाम दिया। रामनगर अब पुरानी आबादी के नाम से पहचाना जाता है।

एक रामनगर ही क्या अनेकों पुराने शहर और कस्बों को बीका की संतान के राजाओं ने अपने नाम पर बादल दिया।

गंगानगर की भूमि का भी एक इतिहास है। महाराजा बीकानेर ने डंगली सधुओं से एक लाख रुपये उधार लिए और साधू भगवानगिरि को ताम्रपत्र पर लिखकर दिया कि यहाँ की एक लाख बीघा जमीन तुम और तुम्हारे शिष्यों के पास पीढ़ी दर पीढ़ी रहेगी। लेकिन जब गंगनहर का इस भूमि से गुजरने का सर्वे हुआ तो उस समय के साधू नर्मदागिरी, जो जन्म से जाट था, धोखे-धड़ी से 30000 रुपये सालाना पर 99 वर्ष का पट्टा इस जमीन का महाराजा गंगा सिंह ने करा लिया।


[p.295]: यही जमीन करोड़ों रुपये पर पंजाब से आकर यहाँ बसने वाले सिखों को अथवा पुराने वाशिंदों को कीमतन दी।

गंगानगर से आगे हिंदूमलकोट है। भारतीय पंजाब का यह सीमांत गाँव है। यहाँ रेलवे स्टेशन भी है। यह नाम बीकानेर राज्य के दीवान हिंदूमल वैश्य के नाम पर रखा गया है। जब अंग्रेज़ सरकार की मध्यस्तता में बीकानेर और भावलपुर राज्य की सीमा की हदबंदी हुई तो हिंदूमल ने अपनी बुद्धिमत्ता से लगभग 60000 वर्गमील का इलाका बीकानेर का साबित करा दिया। फूलड़ा और बल्लड़ नाम के गाँव भी इसी हदबंदी में आ गए। हिंदूमल ने लालगढ़ के भोपा जाणी को अपनी योजना का सहायक बनाया। भोपा ने कई कोस तक जगह-जगह जमीन में कोले गाड़ दिये और सबूत के समय बताया कि यहाँ तक हमारी गायें चरने आती थी। यहाँ-यहाँ हमने लकड़ी जलाई। उसके जो कोले बचे वे जमीन में मौजूद हैं। इतना इलाका बीकानेर को मिल गया। लेकिन इस राजभक्त हिंदूमल को एक दिन हीरा की कनी खाकर अपनी जान देनी पड़ी क्योंकि महाराजा बीकानेर उससे किसी बात पर अधिक नाराज हो गए थे। भोपा जाणी को इतना इनाम मिला कि एक पीढ़ी के लिए उसकी खुदकास्त जमीन पर लगान माफ कर दिया।


[p.296]: महाराजा को इस कंजूसी के लिए चौधरी साहब ने बीकानेर का यह पद गाया –

चोरी करे निहाई की करे सुई का दान
ऊंचे चढ़कर देखता केतिक दूर विमान
मतकर कंथा गौरबो बस बीको रे बास
एह तीनों सागे मिलें मोर-फोट शाबाश

ठाकुर देशराज[4] ने लिखा है ....चौधरी रामूराम, चौधरी हरीश्चंद्र जी के पिताजी, अन्य लोगों की तरह अशिक्षित नहीं थे। रतनगढ़ में एक साधू मोतीनाथ जी से शिक्षा प्राप्त की थी। रतनगढ़ का पहला नाम कोहलासर था। जो कि कुम्हारों की बस्ती होने के कारण मशहूर थी। सिहाग जाटों का जब यहाँ से स्वामित्व समाप्त हो गया तो राठौड़ नरेश सूरत सिंह ने अपने पुत्र रतन सिंह के नाम पर रतनगढ़ रखा। इन राजाओं ने अनेक जगहों के नाम इसी प्रकार पुराने नाम बादल कर अपने वंशजों के नाम पर रख दिये। भटनेर जैसे इतिहास प्रसिद्ध नगर का नाम बादल कर हनुमानगढ़ और रामनगर का नाम गंगानगर बना दिया।

Demographics

As of 2001 India census, Sri Ganganagar had a population of 210,788. Males constitute 55% of the population and females 45%. Sri Ganganagar has an average literacy rate of 71%, higher than the national average of 59.5%: male literacy is 76%, and female literacy is 64%. In Sri Ganganagar, 13% of the population is under 6 years of age.

Jat Gotras in Sri Ganganagar

Jat Gotras in Sri Ganganagar City:

List of Jat Gotras in Ganganagar

Pincodes of villages in Sri Ganganagar district

• 1 Ps 335061 • 1 Sm 335707 • 10 Kd 335707 • 10 Z 335038 • 11 Z 335038 • 11ps 335051 • 12 Gb 335704 • 12 H 335771 • 12 Knd 335707 • 13 Dol 335707 • 13 M D 335771 • 13ff 335040 • 14ff 335040 • 15 Ff 335024 • 15 'o' 335073 • 15 Z 335001 • 15blda 335703 • 15lm 335703 • 16ps 335039 • 17 Gb 335704 • 19 F 335027 • 19 Gb 335704 • 19 Rb 335024 • 19 Z 335038 • 19ps 335039 • 1lsm9(bada Colony) 335701 • 2 Ffa 335024 • 2 Gmb 335707 • 2 K M 335771 • 2 Kld 335707 • 2 Km-a 335707 • 22 Rjd 335707 • 22ps 335051 • 23 Z 335038 • 23bb 335041 • 25 Gb 335704 • 29bb 335041 • 2a 335703 • 2rb 335041 • 3 C Chotti 335038 • 3 'o' 335073 • 3 Y 335001 • 31ml 335039 • 32 Bb 335024 • 35 Bb 335024 • 39 Ps 335021 • 3mk 335039 • 3nd 335703 • 4 Bld 335704 • 4 Jj 335024 • 40 Gb 335704 • 40ff 335040 • 41 Ps 335021 • 42 Gb 335704 • 42 H 335073 • 47 F 335073 • 48gba 335703 • 4kpd 335707 • 4nn 335041 • 5 As 335704 • 5 Psd 335707 • 50gg 335040 • 51gb 335703 • 54 Lnp 335061 • 56 F 335024 • 5eeea 335041 • 5nn 335041 • 5tk 335039 • 6 D D 335771 • 6 Gb 335702 • 6 'o' 335073 • 61 F 335073 • 61gb 335703 • 65gb 335703 • 67rb 335051 • 68np 335051 • 69 Lnp 335061 • 6cc 335041 • 6tk 335039 • 7 Gd 335707 • 7 Knd 335707 • 7 Lc 335702 • 7 Mld 335707 • 70gb 335703 • 71rb 335051 • 72gb 335703 • 74gb 335703 • 78 Gb 335701 • 8 Spd 335804 • 8nn 335041 • 9 Ml 335025 • 90 Gb 335701 • 9lm 335703 • 9ps 335051 • Anupagarh 335701 • Arayan 335027 • Badopal 335073 • Bagicha 335051 •Bakhtanwali 335025 • Banda 335701 •Banwali 335062 • Baring 335073 • Bhadwanwala 335051 • Bhagwansar 335804 • Bhatiwala 335001 • Bhompura 335051 • Bhopalpura 335704 • Binjbaila 335041 • Birdhwal Rs 335804 • Birdwal Head Pco 335804 • Birmana 335704 • Block Area 335001 • Block Area Sriganganagar 335001 • Budharwali 335062 • Bugia 335702 • Burjwala 335073 • Chak 11 G Choti 335022 • Chak 13 Lnp 335002 • Chak 2 X 335023 • Chak 20 Gg 335001 • Chak 22 A 335701 • Chak 24 H 335023 • Chak 27 A 335701 • Chak 27 Gg 335022 • Chak 28 H 335023 • Chak 2ll 335002 • Chak 3 Fdm 335705 • Chak 30 H 335023 • Chak 3h Choti 335022 • Chak 4 G Choti 335022 • Chak 4bb 335022 • Chak 5 E Chhoti 335001 • Chak 5 Kk 335022 • Chak 5 Ll 335001 • Chak 6 G Choti 335022 • Chak 75 Np 335021 • Chak 86 Gb 335701 • Chak Kk 335022 • Chak15 A 335701 • Chakbhagsar 335701 • Chhapanwali 335062 • Dabla 335039 • Dalianwali 335062 • Danewala 335073 • Deidaspura 335804 • Dhanoor 335023 • Dharinganwali 335040 • Dharmsinghwala 335002 • Dhingawali 335022 • Doulatpura 335065 • Dullapur Kerri 335901 • Fakirwali 335041 • Fakirwali Kothi 335061 • Farm Colony Suratgarh 335804 • Fathui 335001 • Fozuwala 335051 • Gadderkhera 335062 • Ghamandia 335804 • Ghamoorwali 335041 • Gomanwali 335703 • Goushala Road 335001 • Govindsar 335804 • Gudhuwala 335022 • Gudli 335704 • Gulabewala 335027 • Gurusar 335027 • Hakamabada 335062 • Harkhewala 335061 • Hindor 335804 • Hindumalkote 335901 • Jalloki 335041 • Jankidaswala 335702 • Jhotanwali 335039 • Jodhewala 335022 • Jorkian 335041 • Kalian 335001 • Kalyankote 335704 • Kaminpura 335027 • Kamrania 335701 • Karadwala 335062 • Karadwali 335051 • Kesrisinghpur 335027 • Khakhan 335901 • Khanuwali 335707 • Kharlan 335040 • Khatan 335021 • Khatlabana 335001 • Khatsajwar 335062 • Khayaliwala 335002 • Khober 335707 • Khokharanwali 335701 • Khyaliwala 335024 • Kishanpura Utrada 335062 • Kotha 335901 • Kundlawala 335002 • Kupli 335703 • Ladhuwala 335025 • Lakhahakam 335021 • Likhmewala 335051 • Lilanwali 335065 • Mahiyanwali 335002 • Majhiwala 335073 • Maler 335804 • Malerkhera 335065 • Malkana Kalan 335027 • Malkana Khurd 335027 • Manaktheri 335804 • Mandi Gharsana 335771 • Mandi Sriganganagar 335001 • Manniwali 335062 • Mirzewala 335038 • Mohanpura 335001 • Mohlan 335027 • Mokamwala 335051 • Morjand Khari 335037 • Motasarkhuni 335024 • Mukalawa 335039 • Mukan Pabusar 335073 • Mukarjee Nagar 335001 • Nagrana 335065 • Nahranwali 335703 • Nanuwala 335051 • Narsinghpura 335025 • Narwana 335705 • Natewala 335002 • Nathwala 335002 • Noorpura 335062 • Orki 335901 • Pakki 335901 • Panniwali 335037 • Patroda 335771 • Pharsewala 335061 • Phusewala 335038 • Purani Abadi 335001 • Radewala 335073 • Raisinghnagar City 335051 • Rajpura Pipran 335804 • Rampura Neola 335705 • Ramsara Jakhran 335804 • Rasuwala 335062 • Rattewale 335022 • Ravinder Path 335001 • Rawla 335707 • Rayanwali 335804 • Rcp Colony Suratgarh 335804 • Rohiranwali Rathan 335001 • Rohirawali Suthran 335001 • Rojari 335707 • Sadhuwali 335001 • Sagarwala 335022 • Sahibsinghwala 335038 • Sahuwala 335001 • Sameja(15 Ptd) 335021 • Sangetpura 335038 • Sangrana 335024 • Sardarpura Bika/pco 335804 • Sardpura Jiwan 335037 • Sarupsar 335702 • Satrana 335771 • Satzanda 335051 • Sihaganwali 335002 • Somasar 335804 • Sribijaynagar 335704 • Sriganganagar Ho 335001 • Sriganganagar Rs 335001 • Srikaranpur 335073 • Sugar Factory 335001 • Sujawalpur 335901 • Sukhchainpura 335051 • Tatarsar 335022 • Tejewala 335073 • Thakri 335051 • Thandewala 335024 • Thandi 335051 • Thethar 335804 • Thukrana 335804 • Udyog Vihar 335002 • Vilochia 335704 • Zorawarpura 335024

Notable Persons

  • Chaudhary Harish Chandra Nain (चौधरी हरीशचन्द्र नैन) was an advocate and a social reformer born in Ganganagar district in Rajasthan.
  • Gurjant Singh Barad - is a senior politician of B.J.P. from Sriganganagar district in Rajasthan.
  • Sardar Hari Singh - Freedom fighter, who attended Dudhwa Khara movement in 1946.[5]
  • T. C. Saharan - RAS, Purani Abadi, Ganganagar, Rajasthan
  • Ajay Rewar - Textile Enginer JCT, Phagwara, Date of Birth : 6-April-1977, Permanent Address : Ward No.15, House No.899, Purni Abadi, Sri Ganganagar, Rajasthan, Phone Number : 01824-223165, Mobile: 9872985250, Email Address : ajayrewarjct@yahoo.co.in
  • Banwari Lal (Sihag) - A.En.PHED, Present Address : 6 G 9 Jawahar Nagar, Sri Ganganagar, Mob: 9829150866
Harbans Singh Chahal.jpg
Unit - 14 Grenadiers Regiment

External links

References


Back to Rajasthan